UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 9 मेलकम्

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 9 मेलकम् (मेला)

मेलकम्  शब्दार्थाः

मेलकम् = मेला
बालाः = बच्चे
पश्यन्ति = देखते हैं
वायुलनूनकम् = गुब्बारा
तत्र = वहाँ
मोदकम् = लड्डू
शीतलम् = ठण्डा
ते = वे
हिण्डोलकम् = झूला।

बालाः चलन्ति मेलकम् – बच्चे मेले में चलते (जाते) हैं।
पश्यन्ति वायुलूनकम्। 
– गुब्बारा देखते हैं।
खादन्ति तत्र मोदकम् 
– वहाँ लड्डू खाते हैं।
पिबन्ति जलं शीतलम्॥ 
– ठण्डा पानी पीते हैं।
तिष्ठन्ति ते हिण्डोलकम् 
– वे झूले में रहते (झूलते) हैं।
गायन्ति तत्र गीतकम। 
– वहाँ गीत गाते हैं।
खेलन्ति ते परस्परम् 
– वे आपस में खेलते हैं।
मिलन्ति मित्रमण्डलम्॥ 
– मित्र-मण्डली से मिलते हैं।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 9 मेलकम्

मेलकम्  अभ्यास:

मौखिक

प्रश्न 1.
चित्रों को देखकर शब्दों को पढ़िए
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 9 मेलकम् 1
उत्तर:
छात्र स्वयं पढ़ें।

लिखित

प्रश्न 1.
उदाहरण को देखकर वाक्य बनाइए
(क) बाला चलन्ति मेलकम्।
गजाः चलन्ति मेलकम्।

(ख) बाला: खादन्ति मोदकम्।
मूषकाः खादन्ति मोदकम्।

(ग) बालकाः तिष्ठन्ति हिण्डोलकम्।
बालिकाः तिष्ठन्ति हिण्डोलकम्।

(घ) वानराः पिबन्ति जलम्।
 कपोताः पिबन्ति जलम्।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 9 मेलकम्

प्रश्न 2.
इस कविता में से ऐसे शब्द छाँटकर लिखिए जिनके अन्त में म् आया हो,
जैसे- शीतलम्, मेलकम्, वायुलूनकम्, मोदकम्, हिण्डोलकम्।

प्रश्न 3.
चित्र और शब्द को सही जोड़े बनाइए
उत्तर:
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 9 मेलकम् 2

नोट – विद्यार्थी शिक्षण संकेत स्वयं करें।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 8 मम परिवारः

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 8 मम परिवारः (मेरा परिवार)

मम परिवारः शब्दार्थाः

अहम् = मै
मम = मेरा, मेरी, मेरे
पितामहः = दादा,
पितामही = दादी
भ्राता = भाई
एषा, एषः = यह
भगिनी = बहन
आपणात् = बाज़ार।।

अहं सानिया। – मैं सानिया हूँ।
अहं तृतीया – कक्षायां पठामि। – मैं तीसरी कक्षा में पढ़ती हूँ।
एषा मम माता अस्ति। – यह मेरी माता है।
सा शिक्षिका अस्ति। 
– वह अध्यापिका है।
एषः मम पिता अस्ति। – यह मेरे पिता है।
सः कृषकः अस्ति। 
– वह किसान है।
एषः मम पितामहः अस्ति। 
– यह मेरे बाबा (दादा) हैं।
सः समाचारपत्रं पठति। 
– वह समाचारपत्र पढ़ते हैं।
एषा मम पितामही अस्ति। 
– यह मेरी दादी हैं।
सा आपणात् शाकम् आनयति। – वह बाजार से सब्जी लाती है।
एषः मम भ्राता अस्ति। 
– यह मेरा भाई है।
सः कुशलः गायकः अस्ति। – वह कुशल (पारंगत) गायक हैं।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 8 मम परिवारः

मम परिवारः  अभ्यासः

मौखिक

प्रश्न 1.
शब्दों को पढ़िए
मम – मेरा.
पितामहः  – दादा
पितामही – दादी
मातामहः – नाना
मातामही – नानी
भ्राता  – भाई
भगिनी। – बहिन
उत्तर:
छात्र स्वयं पढ़ें।

लिखित

प्रश्न 1.
अपने परिवार के सदस्यों के नाम लिखकर वाक्य पूरा कीजिए।
उत्तर:
छात्र स्वयं करें।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 8 मम परिवारः

प्रश्न 2.
सही जोड़े बनाइए (जोड़े बनाकर)
उत्तर:
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 8 मम परिवारः 1

नोट – विद्यार्थी शिक्षण संकेत स्वयं करें।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ: 5

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ: 5 (तालाब)

चित्रपाठ: 5  शब्दार्था:

करोति = करता/करती है
पठन्ति = पढ़ते/पढ़ती है
बालः = बच्चा
हसति = हँसता/हँसती है
गजः = हाथी
खगः = पक्षी
जनाः = बहुत से लोग।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ: 5
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ 5 1

चित्रपाठ: 5 अभ्यासः

मौखिक

प्रश्न 1.
वाक्य को पढ़िए
छात्रः पठति। – छात्र पढ़ता है।
वानरः खादति।  –  बन्दर खाता है।
गजः चलति।  –  हाथी चलता है।
बालिका गच्छति। – लड़की जाती है।
उत्तर:
छात्र स्वयं पढ़ें।

लिखित

प्रश्न 1.
चित्र के अनुसार सही क्रिया को छाँटकर नीचे लिखिए
 (लिखित लिखन्ति पठति चलति)

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ 5 2

प्रश्न 2.
चित्र को देखकर उचित शब्दों का चयन करते हुए वाक्य बनाइए।
( सूर्यः, नौका, जनाः, खगः)
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ 5 3
उत्तर:
(क) नौका तरति।।
(ख) सूर्यः उदयति।
(ग) खगः कूजति।
(घ) जनाः भ्रमन्ति।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 7 चित्रपाठ: 5

नोट – विद्यार्थी शिक्षण संकेत स्वयं करें।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 6 वार्तालापः

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 6 वार्तालापः (वार्तालाप)

सुप्रभातम्! – सुप्रभात! .
सुप्रभातम्! – सुप्रभात!
भवतः नाम किम्? 
– आपका नाम क्या है?
मम नाम दीपकः। 
– मेरा नाम दीपक है।
भवत्याः नाम किम्? 
– आपका नाम क्या है?
मम नाम श्वेता। 
– मेरा नाम श्वेता है।
शोभनं नाम। 
– अच्छा नाम है।
 किं त्वं क्रीडास्थलं गच्छसि? – क्या तुम खेल के मैदान में जाते हो?
आम्। किं त्वमपि क्रीडास्थलं गच्छसि? – हाँ! क्या तुम भी खेल के मैदान जाती हो?
आम्। 
– हाँ!
भवतु, सह एव गच्छावः – अच्छा, साथ ही जाते (चलते) हैं।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 6 वार्तालापः

नोट – विद्यार्थी शिक्षण संकेत स्वयं करें।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ: 4

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ: 4 (चित्रपाठ – 4)

चित्रपाठ: 4  शब्दार्था:

छत्रम् = बर्तन
पात्रम् = बर्तन
संगणकम् = कम्प्यूटर
उपनेत्रम् = चश्मा
मरीचम् = मिर्चा
कदलीफलम् = केला
शीतकम् = रेफ्रिजरेटर
उद्यानम् = बगीचा।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ: 4


UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ 1

चित्रपाठ: 4  अभ्यासः

मौखिक

प्रश्न 1.
चित्रों को देखकर नीचे लिखे शब्दों को पढ़िए
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ 2

नोट – विद्यार्थी स्वयं पढ़ें।

प्रश्न 2.
नोट – विद्यार्थी स्वयं करें।

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ: 4

लिखित

प्रश्न 1.
सही शब्द छाँटकर चित्र के नीचे लिखिए
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ 3

प्रश्न 2.
चित्र और शब्द को सही जोड़े बनाइए-
उत्तर:
UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham Chapter 5 चित्रपाठ 4
नोट – विद्यार्थी शिक्षण संकेत स्वयं करें। षष्ठः पाठः

UP Board Solutions for Class 3 Sanskrit Piyusham