UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 4 अस्मद, युष्मद

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 4 अस्मद, युष्मद (मैं, तुम)

अस्मद, युष्मद शब्दार्थाः

त्वं पठसि = तुम पढ़ते हो
युवां पठथः = तुम दोनों पढ़ते हो
यूयं पठथ = तुम सब या तुम लोग पढ़ते हो
अहं गच्छामि = मैं जाता हूँ
आवां गच्छावः = हम दोनों जाते हैं
वयं गच्छामः = हम सब या हम लोग जाते हैं।

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 4 अस्मद, युष्मद

अस्मद, युष्मद अभ्यासः

प्रश्न १.
रिक्त स्थानों की पूर्ति द्वारा वाक्य बनाइए – (वाक्य बनाकर) –
उत्तर:
(क) त्वम् पठसि
(ख) अहम् गच्छामि
(ग) युवां खादथः।
(घ) वयं गृहं गच्छामः।

प्रश्न २.
संस्कृत में अनुवाद कीजिए
(क) हम हँसते हैं।
अनुवाद:
वयं हसामः।

(ख) तुम खेलते हो।
अनुवाद:
त्वम क्रीडसि।

(ग) हम दोनों खेलते हैं।
अनुवाद:
युवां क्रीडथः।

(घ) मैं घर जाता हूँ।
अनुवाद:
अहं गृहं गच्छामि।

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 4 अस्मद, युष्मद

प्रश्न ३.
‘अस्मद्’ एवं ‘युष्मद्’ शब्दों के रूप प्रथमा तथा द्वितीया विभक्तियों में लिखकर दोहराइए।

अस्मद्-मैं
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा अहम् आवाम् वयम्
द्वितीया माम् आवाम् अस्मान्
युष्मद्-तुम
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा त्वम् युवाम् युवाम्
द्वितीया त्वाम् युवाम् युष्मान्

 

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 3 सर्वनमनापुंसकलिंगशब्दाः

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 3 सर्वनमनापुंसकलिंगशब्दाः (सर्वनाम नपुंसकलिंग शब्द)

सर्वनमनापुंसकलिंगशब्दाः शब्दार्थाः 

विकसति = खिलता है
पत्रम् = पत्ता
पतति = गिरता है

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 3 सर्वनमनापुंसकलिंगशब्दाः

सर्वनमनापुंसकलिंगशब्दाः अभ्यासः

प्रश्न १.
खाली जगहों को उपयुक्त सर्वनाम से (द्वारा) भरिए – (भरकर) –
उत्तर:
(क) कमलानि विकसन्ति।
तानि विकसन्ति।

(ख) पत्रम् पतति।
तत् पतति।

(ग) कमले विकसतः।
ते विकसतः।

(घ) पत्राणि पतन्ति।
तानि पतन्ति।

प्रश्न २.
‘फल’ एवं ‘जल’ शब्द के रूप प्रथमा एवं द्वितीया विभक्तियों में लिखिए।

जल
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा फलम् फले फलानि
द्वितीया फलम् फले फलानि

 

‘फल’
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा जलम् जले जलानि
द्वितीया जलम् जले जलानि

 प्रश्न ३.
‘तत्’ शब्द के रूप पुल्लिंग, स्त्रीलिंग एवं नपुंसकलिंग में लिखकर दोहराइए।

तत्-वह (पुल्लिग)
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा सः तौ ते
द्वितीया तम्र तौ तान्र
तृतीया तेन ताभ्याम् तैः
चतुर्थी तस्मै ताभ्याम् तेभ्यः
पञ्चमी तस्मात् ताभ्याम् तेभ्यः
षष्ठी तस्य तयोः तेषाम्
सप्तमी तस्मिन् तयोः तेषु
तत्वह (स्त्रीलिंग)
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा सा ते ताः
द्वितीया ताम् ते ताः
तृतीया तथा ताभ्याम् तैः
चतुर्थी तस्यै ताभ्याम् ताभ्यः
पञ्चमी तस्याः ताभ्याम् ताभ्यः
षष्ठी तस्याः तयोः तासाम्
सप्तमी तस्याम् तयोः तासु

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 3 सर्वनमनापुंसकलिंगशब्दाः

तत्-वह (नपुंसकलिंग)
एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा तत् तौ तानि
द्वितीया तत् तौ तानि
तृतीया तेन ताभ्याम् तैः
चतुर्थी तस्मै ताभ्याम् तेभ्यः
पञ्चमी तस्मात् ताभ्याम् तेभ्यः
षष्ठी तस्य तयोः तेषाम्
सप्तमी तस्मिन तयोः तेषु

 

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham

 

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 2 सर्वनामस्त्रिलिंगशब्दाः

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham  Chapter 2 सर्वनामस्त्रिलिंगशब्दाः (सर्वनाम स्रीलिंग शब्द)

सर्वनामस्त्रिलिंगशब्दाः शब्दार्थाः

क्रीडति = खेलती है
अजा = बकरी

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 2 सर्वनामस्त्रिलिंगशब्दाः

सर्वनामस्त्रिलिंगशब्दाः अभ्यासः

प्रश्न १.
रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए – (पूर्ति करके) –
उत्तर:
(क) बालिका क्रीडति।
(ख) सा क्रीडति।
(ग) छात्रे लिखतः।
(घ) अजा चरति।

प्रश्न २.
सा, ते, ताः- में से सही पद का प्रयोग करते हुए खाली स्थान भरिए – (खाली स्थान भरकर) –
उत्तर:
(क) रमा पचति।
सा पचति।

(ख) बालिकाः क्रीडन्ति।
ताः क्रीडन्ति।

(ग) अजे चरतः।
ते चरतः।

(घ) मूषिकाः खादन्ति।
ताः खादन्ति।

प्रश्न ३.
अनुवाद कीजिए
(क) बालिका खेलती है।
अनुवाद:
बालिका क्रीडति।

(ख) बकरी चरती है।
अनुवाद:
अजा चरति।

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 2 सर्वनामस्त्रिलिंगशब्दाः

(ग) छात्राएँ लिखती हैं।
अनुवाद:
छात्राः लिखन्ति।

(घ) दो बालिकाएँ खेलती हैं।
अनुवाद:
बालिके क्रीडतः।

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 1 सर्वनामपुलिंगशब्दाः

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 1 सर्वनामपुलिंगशब्दाः (सर्वनाम पुल्लिंग शब्द)

सर्वनामपुल्लिगशब्दाः शब्दार्थाः –

तौ = वे दोनों,
ते = वे सब,
वानरौ = दो बन्दर,
अश्वाः = कई घोड़े /बहुत से घोड़े,
थावतः = दौड़ते हैं (दो प्राणियों के लिए)

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 1 सर्वनामपुलिंगशब्दाः

सर्वनामपुल्लिगशब्दाः अभ्यासः।

प्रश्न १.
रिक्त स्थानों की पूर्ति कीजिए – (पूर्ति करके) –
उत्तर:
(क) बालकः पठति।
(ख) वानरौ खादतः।
(ग) ते खादन्ति।
(घ) अश्वाः धावन्ति।

प्रश्न २.
तीर का निशान लगाते हुए सही जोड़े बनाइए – (जोड़े बनाकर) –
उत्तर:
(क) वानराः → खादन्ति।
(ख) अश्वौ → धावतः।
(ग) बालकाः → पठन्ति।
(घ) वानरः → खादति।
(ङ) तौ → पठतः।

प्रश्न ३.
संस्कृत में अनुवाद कीजिए

(क) राम पढ़ता है।
अनुवाद:
रामः पठति।

(ख) वे खाते हैं।
अनुवाद:
ते खादन्ति।

(ग) बन्दर खाते हैं।
अनुवाद:
वानराः खादन्ति।

(घ) दो घोड़े दौड़ते हैं।
अनुवाद:
अश्वौ धावतः ।

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham Chapter 1 सर्वनामपुलिंगशब्दाः

सर्वनामपुल्लिगशब्दाः प्रोजेक्ट कार्य-

पाँच पुल्लिंग शब्दों की सूची बनाइए।
उत्तर:
बालकः
वानरः
अश्वः
मयूरः
शुकः

UP Board Solutions for Class 5 Sanskrit Piyusham

 

UP Board Solutions for Class 5 English Rainbow Chapter 10 People Who Help Us

UP Board Solutions for Class 5 English Rainbow Chapter 10 People Who Help Us (हमारे सहायक)

People Who Help Us Word Meanings (शब्दार्थ)

postman – डाकिया, medicine – दवा, patient – मरीज, take care – देखभाल करना, sick – बीमार, ploughing – जोत रहा है, field – खेत, grows – उपजाना, sewing-सिल रहा है, stitching-सिल रहा है, watering-सींच रहा है, tailor – दर्जी, carpenter – बढ़ई, gardener – माली, washerman – धोबी

People Who Help Us Translation Of The Lesson (पाठ का हिन्दी अनुवाद)

Arun is wearing …………………………………………………………… food for us.

हिन्दी अनुवाद – अरुण ने सफेद कोट पहना है। वह अस्पताल जा रहा है। वह एक डॉक्टर है। वह मरीजों का इलाज करता है। रेणु भी अस्पताल में काम करती है। वह डॉक्टर की मदद करती है। वह एक नर्स है। वह बीमार लोगों की देखभाल करती है। रशीद डाकखाने में काम करता है। उसके बैग में पत्र हैं। वह एक डाकिया है। वह हमारे लिए पत्र लाता है। सोहन अपने खेत में काम कर रहा है। वह अपने खेतों को जोत रहा है। वह एक किसान है। वह हमारे लिए अन्न उपजाता है।

John is ………………………………………………………………………………. our clothes.

हिन्दी अनुवाद – जॉन अपनी दुकान में है। वह एक कोट सिल रहा है। वह एक दर्जी है। वह हमारे लिए कपड़े सिलता है। हमीद लकड़ी काट रहा है। वह इससे एक कुसी बनाएगा। वह बढ़ई है। वह हमारे लिए फर्नीचर बनाता है। भोलू बगीचे में है। वह पौधों को पानी दे रहा है। वह एक माली है। वह बगीचे में फूल-पौधों की देखभाल करता है। रामू एक तालाब के पास है। वह कपड़े धो रहा है। वह धोबी है। वह हमारे कपड़े धोता है।

People Who Help Us Exercise (अभ्यास)

Answer the following questions.
निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर दीजिए

Question 1.
What does a nurse do? नर्स क्या करती है?
Answer:
A nurse takes care of the sick. नर्स बीमार लोगों की देखभाल करती है।

Question 2.
Who grows food for us? हमारे लिए अन्न कौन उगाता है?
Answer:
A farmer grows food for us. किसान हमारे लिए अन्न उगाता है।

Question 3.
What does a washerman do? धोबी क्या करता है?
Answer:
A washerman washes our clothes. धोबी हमारे कपड़े धोता है।

Question 4.
What does a gardener do? माली क्या करता है?
Answer:
A gardener waters the plants. माली पौधों को पानी देता है।

Let’s Talk आओ बातचीत करें

Question 1.
What would you like to become? तुम क्या बनना चाहते हो?
Answer:
Do it yourself. विद्यार्थी स्वयं करें।

Question 2.
Find out some more people who help us.
कुछ और व्यक्तियों के नाम .. बताइए जो हमारी मदद करते हैं।
Answer:
Teacher, driver, milkman, mason, engineer, etc.
शिक्षक, ड्राइवर, दूधवाला, राजमिस्त्री, इंजीनियर, आदि।

Let’s Do आओ करें –

Question 1.
Fill in the blanks to complete the words.
शब्द पूरे करने के लिए रिक्त स्थानों को भरिए।
Answer:
farmer, carpenter, doctor, gardener, tailor, washerman

Question 2.
Match column ‘A’with column ‘B’to make meaningful sentences.
वाक्य बनाने के लिए तालिका ‘अ’ और तालिका ‘ब’ का मिलान करें
Answer:
A                               B
A A postman       – brings letters.
A tailor                 – stitches clothes.
A farmer              – grows crops.
A gardener          – takes care of a garden.
A nurse                 – looks after the sick.
A carpenter          – makes chairs and tables.

UP Board Solutions for Class 5 English Rainbow